Afgelopen week heeft justitie tweemaal bakzeil gehaald in zaken waarbij het optreden van agenten centraal stond. In de eerste zaak had de politie een automobilist staande gehouden wegens het niet handsfree bellen. De bestuurder kon desgevraagd zijn legitimatiebewijs niet tonen waarop de agent besloot om in het voertuig op zoek te gaan naar gegevens waaruit de identiteit zou kunnen blijken. Vervolgens wordt in de auto een hoeveelheid cocaïne en amfetamine aangetroffen. De bestuurder wordt strafrechtelijk vervolgd voor overtreding van de Opiumwet. Tijdens de behandeling van deze zaak wordt duidelijk dat er camerabeelden van de aanhouding aanwezig zijn. De rechtbank constateert op die beelden dat er al in het dashboardkastje wordt gekeken voordat naar de identiteit wordt gevraagd en dat de bestuurder hiervoor geen toestemming geeft. Ook blijkt dat het op ambtseed opgemaakt proces-verbaal niet strookt met de wijze waarop het onderzoek in de auto en de daarop gevolgde aanhouding is gegaan. De rechtbank is van oordeel dat een inbreuk is gemaakt op een eerlijk proces en de bescherming van de persoonlijke levenssfeer. De aangetroffen goederen worden uitgesloten van het bewijs en de verdachte wordt volledig vrijgesproken (Rechtbank Midden-Nederland 17 februari 2021, ECLI:NL:RBMNE:2021:602).
In een zaak bij de rechtbank Amsterdam ging het om de vraag of de politie zich schuldig had gemaakt aan uitlokking. Bij de politie waren tips binnengekomen dat er in een hotel drugs werd geleverd aan gasten. Undercoveragenten hebben zich voorgedaan als bezoekers van het hotel en de medewerkers om cocaïne gevraagd. Vrijwel onmiddellijk kregen de undercoveragenten de drugs op hun kamer geleverd. De rechter oordeelt streng en verklaart het openbaar ministerie niet-ontvankelijk in de vervolging vanwege uitlokking.
Het is nog niet duidelijk of beide uitspraken in beroep stand zullen houden. Steeds vaker blijven consequenties helaas uit bij niet naleven van bepaalde regels door de politie. De Hoge Raad is ook terughoudender geworden met het bestraffen van onrechtmatig politieoptreden. “Een zwaluw maakt nog geen zomer”, maar bemoedigend zijn de uitspraken beslist.